28. اصول دين

جمله آقای شریعتمداری از دادن جواب كافی و وافی كه تماما مستند به آیات قرآن كریم باشد، طفره رفته اند؛ زیرا به خوبی می‌دانستند كه اگر برای تعیین و تبیین اصول دین به قرآن مجید رجوع كنند، گر چه می‌توان برای توحید و معاد و نبوت آیات بسیاری را ذكر كرد اما در مورد بقیه اصول به مشكلاتی دچار می‌شوند. به همین سبب كلا در این بحث به سراغ قرآن نمی‌روند تا بر درد سرهای بعدی مواجه نشوند؛ زیرا در غیر این صورت، پس از ذكر آیاتی كه دلالت بر اصل توحید و معاد و نبوت دارند، اگر بخواهند آیاتی را كه نافی ظلم از خداوند سبحان اند به عنوان مستند خویش در اصل عدل ذكر كنند، ناگزیر باید به این سؤال جواب گویند كه آیات بسیاری نیز جهل و غفلت و ضعف و .... را از پروردگار متعال نفی می‌كنند، چرا علم و احاطه و قدرت الهی را جزء اصول دین قرار نداده اید؟ ناچار می‌شوند بگوید چون در معنای عدل با اشاعره موافق نبودیم، برای تمایز از آنان، عدل را در ردیف اصول آوردیم، در نتیجه پای مناظرات و منازعات عدلیه و اشاعره به میان می‌آید و آشكار می‌شود كه این امر به صدر اسلام و مسلمین اولین، یعنی پیش از اینكه اختلافات كلامی‌در میان مسلمین به وجود آید، ارتباطی ندارد. حال آنكه اصول دین باید از صدر اسلام تا امروز یكسان باشد و شارع خود آن را بیان فرموده باشد. نه آنكه اصول دین در قرون بعدی غیر از اصول دین در قرن اول باشد!!
علاوه بر این آیات بسیاری ایمان به كتب آسمانی و ملایكه را نیز لازم شمرده اند در حالی كه در اصول دین اینان مذكور نیست.
مهمتر آنكه در مورد اصل امامت كار بسیار مشكلتر است؛ زیرا اصولا در قرآن كریم اثری واضح از این اصل نیست و طبعا باید جوابگوی این سؤال باشند كه چرا برخلاف اصول دیگر در مورد این اصل از اصول دین كه لا أقل به نظر شما اهمیت بسیار دارد و دین بدون آن كامل نخواهد بود، آیه ای نداریم و یا لا أقل آیه‌ی واضحی كه محتاج روایت و تفصیلات پیچ در پیچ كتب كلامی‌نباشد، نداریم و چرا قرآن صریحا همچون توحید و معاد و نبوت و ایمان به ملایكه و كتب سماوی، اصل امامت معصومین پس از پیامبر (ص) را لا أقل به صورت كلی و به همان وضوح اصول دیگر بیان نفرموده است؟!
به همین سبب علما از همان ابتدا و بدون آنكه اسمی‌از قرآن به میان آید می‌گویند: "علمای ما پس از بررسی و با ادله‌ی عقلی و براهین علمی‌اثبات كرده اند كه اصول دین پنج تاست".
برای رفع این مشكل و آشنا ساختن مردم با اصول دینشان جزوه ای در بیست صفحه موسوم به اصول دین از نظر قرآن تألیف كردم كه به صورت محدودی در میان دوستان پخش گردید. در آنجا اصول دین را تماما با استناد به آیات قرآنی، بیان كرده ام.