4. برخی از خصوصیات «کافی»

لازم است بدانیم که احادیث «کافی» هم از نظر إسناد و رُوات، بسیار معیوب است و هم به لحاظ متن و مطالب، اشکال دارد، زیرا اکثر رُوات آن به قول علمای رجال شیعه از ضعفاء و مجروحین و مجاهیل و صاحبان عقائد باطله می‌باشند.

کتاب «کافی» مشتمل است بر 16199 و یا به قولی 15176 حدیث که علامه «محمدباقر مجلسی» که به اعتقاد علمای ما، استاد فن حدیث و از بزرگان رجال‌‌شناس شیعه است، در کتاب مشهور خود موسوم به «مرآة العقول في شرح أخبار آل الرسول» که آن را در شرح احادیث «کافی» تألیف کرده حدود 9000 حدیث از اخبار کتاب کلینی را صحیح ندانسته است! استاد «محمدباقر بهبودی» نیز فقط 4428 حدیث «کافی» را صحیح دانسته است!

اگر بخواهیم رأی «مجلسی» را در مورد جلد اول «اصول کافی» بیان کنیم باید بگوییم که وی ناگزیر شده اعتراف کند که در میان 1440 حدیث جلد اول این کتاب بیش از 205 حدیث صحیح نیامده است[1]! جناب «بهبودی» نیز فقط 169 حدیث از احادیث جلد اول «اصول کافی» را صحیح دانسته است[2].

دیگر از مسائل قابل توجه در کافی – از جمله در جلد اول – این است که احادیث رسول اکرمص در آن بسیار کم است، به عنوان مثال از 1440 حدیث جلداولِ این کتاب - اعم از صحیح یا ناصحیح، راست یا دروغ – حتی هفتاد حدیث از پیامبراکرمص نقل نشده است!![3]

مشکل دیگر «کافی» ـ چنانکه ملاحظه خواهید کرد ـ آن است که صرف نظر از کذّاب و فاسدالعقیده‌ بودن، بسیاری از رُوات آن، برخی از احادیث این کتاب به کسانی نسبت داده شده که اعتقاد آنان ضدّ روایت منسوب به ایشان است، مثلا روایات امامت و یا معجزه (یا بگو کرامت) ائمّة پس از حضرت کاظمu را از قول کسانی آورده­اند که «واقفی» بوده‌اند و ائمّة پس از حضرت کاظمu را قبول نداشته و آن بزرگواران را کاذب و منحرف می‌دانستند! (فتأمّل)